Abortion is health care

24 juni 2022 zal de geschiedenis ingaan als de dag dat vrouwenrechten in de Verenigde Staten van Amerika fors werden ingeperkt. Het Amerikaanse Hooggerechtshof besliste om het grondwettelijk recht op abortus te schrappen. Abortuswetgeving komt vanaf heden (opnieuw) in handen van de verschillende staten. Elke staat kan afzonderlijk beslissen hoe streng of soepel de lokale abortuswetgeving is.

Een dag later werd ik op het Europese continent wakker met het nieuws dat 16 van de 50 Amerikaanse staten het recht op abortus per directe ingang (of van zodra mogelijk) verbieden of inperken. In de meest conservatieve staten zoals North en South Dakota, Missouri, Louisiana, Texas, Mississippi of Oklahoma wordt abortus strafbaar vanaf de bevruchting, zonder uitzondering. Ook niet indien de zwangerschap het gevolg is van verkrachting of incest. In Oklahoma is ook iedereen die een abortus zelfs maar aanmoedigt strafbaar. Dokters krijgen in verschillende staten tot 15 jaar cel als ze abortus uitvoeren. Vrouwen die een abortus ondergaan tot 99 jaar, dat is levenslang. Abortuspillen kan je niet langer online bestellen en je mag niet naar een andere staat reizen voor een ingreep.

Nochtans ondergaat 1 op 4 vrouwen in de Verenigde Staten tijdens hun leven een abortus. Dat aantal ligt hoger dan in België, waar het om 1 op 5 vrouwen gaat (cijfers van Fara.be uit 2019). Elke vrouw heeft haar redenen, die zijn divers en vooral niemands zaken. Die aantallen zullen niet dalen nu abortus illegaal wordt, integendeel. De podcast van Björn Soenens leert me dat hoe strenger het beleid, hoe hoger het aantal (geregistreerde) abortussen. Strengere abortuswetgeving hangt ook samen met het inperken van de informatie over abortus en toegang tot anticonceptie. Minder toegang tot anticonceptie houdt uiteraard een groter risico op ongewenste zwangerschappen in. 1 op 4 Amerikaanse vrouwen zal in een aantal staten binnenkort gedwongen worden een kind te dragen en te baren waar ze niet voor heeft gekozen.

Hoewel, het is niet omdat abortus illegaal is, dat het niet zal gebeuren. Abortus zal illegaal plaatsvinden, in veel minder veilige omstandigheden. Abortus heeft altijd en zal altijd en overal bestaan. Ik moest bij dit alles denken aan een installatie van Eline De Clercq die ik tijdens Antwerp Art zag, in de tentoonstelling ‘Sugar for the pill’, gecureerd door Zeynep Kubat.

Eline De Clercq bracht een ode aan Artemisia, de Griekse godin van vrouwen en vrouwenwelzijn. De gelijknamige plant is gekend om haar geneeskrachtige werking bij hevige menstruatie, zwangerschap, bevalling én kan bij abortus dienen om de vrucht af te drijven. De installatie bestond uit tekst op grote stukken textiel en kruiden uit haar ‘Gesamthof’ in Antwerpen, een artistiek tuinproject met de nadruk op ecologie, kunst en lgbtqi+ activisme. Ook in mijn eigen stadstuintje bloeit de plant weelderig. De installatie in De Studio straalde rust uit. Een geruststelling waar ik als vrouw graag op terugval. Weten dat ik in dit land gelijk wanneer onder veilige omstandigheden een zwangerschap kan beëindigen, mocht het nodig zijn. Een krachtige installatie die ik las als een statement dat wij vrouwen er nooit alleen voor staan wanneer we een dergelijke moeilijke beslissing moeten nemen. Hey sister, we got your back.

Abortion IS health care.
Net zoals we als samenleving verplicht zijn om zwangere vrouwen van alle nodige medische en mentale hulp te voorzien, is het eveneens onze plicht om hen te helpen die ervoor kiezen een zwangerschap af te breken, om welke reden dan ook. Dit verbod op abortus is een inperking van het zelfbeschikkingsrecht van vrouwen en heeft niks te maken met het zogenaamde recht op leven van een ongeborene. Wie écht begaan is met het leven van ongeboren kinderen, investeert in kinderopvang, medische zorg, zwangerschapspreventie én steunt ook vrouwen die van een zwangerschap willen afzien. Kortom, in het welzijn van àlle vrouwen.